Kody CN – co oznaczają i jak je ustalić?
W lipcu 2020 roku w polskim systemie podatkowym weszła zmiana dotycząca kodów PKWiU. Zmiana ta polega na zastąpieniu dotychczas stosowanych kodów PKWiU na kody CN. Kody CN, czyli inaczej Nomenklatura Scalona to część nowej matrycy stawek VAT. Celem wprowadzenia Nomenklatury Scalonej jest uproszczenie i ujednolicenie klasyfikacji towarów na potrzeby podatkowe i celne. Wprowadzając te zmiany Prawodawstwo chce, aby kody CN wraz z ochrona wynikając z Wiążącej Informacji Stawkowej były bardziej czytelne, a przez to bezpieczniejsze w stosowaniu przez importerów.
Nomenklatura Scalona, czyli kody CN, wraz z Notami Wyjaśniającymi, kojarzona jest głównie z klasyfikacją towarów w Taryfie Celnej jako instrument pozwalający ściśle zaklasyfikować każdy towar. Stosowana w Unii Europejskiej Nomenklatura Scalona ma zastosowanie w handlu międzynarodowym jako narzędzie do wyliczania cła. W Polsce kody CN również były wykorzystywane do sprawdzania wysokości stawek celnych na dany towar. Budziło to jednak wątpliwości, ponieważ równolegle przedsiębiorcy posługiwali się odmienną klasyfikacją – kodami PKWiU. Zmiana kodów PKWiU na Nomenklaturę Scaloną jest o tyle znacząca, że pozwoli na ujednolicenie klasyfikacji zarówno w obrocie międzynarodowym jak i krajowym.
Nomenklatura CN systematyzuje towary w sekcje, działy i poddziały. Każda pozycja CN posiada ośmiocyfrowy numer kodowy, gdzie pierwsze sześć cyfr to numery kodowe odnoszące się do pozycji i podpozycji nomenklatury Systemu Zharmonizowanego (HS), a siódma i ósma cyfra określają podpozycję CN.
Po wprowadzeniu zmian klasyfikacja taryfowa jest dla importerów nie lada wyzwaniem. Narzędziem pozwalającym sprawdzić kody CN dla danego produktu jest przeglądarka taryfowa ISZTAR4 – Informacyjny System Zintegrowanej Taryfy Celnej.
W systemie tym znajdują się dane unijne wynikające z systemu TARIC (TARif Intégré Communautaire (Zintegrowana Taryfa Wspólnot Europejskich)) oraz dane krajowe (podatki VAT, akcyzy, itp.).
Ustalenie właściwego kodu CN przeprowadza się za pomocą ustalonego porządku i hierarchicznej klasyfikacji zwanej drzewem nomenklatury. Kod CN składa się z 8 cyfr arabskich, a kody TARIC z 10 cyfr arabskich.
W pierwszym kroku należy wybrać odpowiednią sekcję. Sekcje oznaczone są cyframi rzymskimi. Następnie wskazujemy dział (działy to dwie cyfry arabskie). W kolejnym kroku wyszukujemy właściwą pozycję i podpozycję. Pozycję stanowią 4 cyfry arabskie, z kolei podpozycję 6 cyfr arabskich.
System ISZTAR4 posiada również opcję wyszukiwania tekstowego.
Kody Nomenklatury Scalonej CN to kody potrzebne do określenia wysokości opłat celnych, nie muszą się one znajdować na fakturze VAT.
Jak ustalić kod CN – Reguły Nomenklatury Scalonej
Zdarza się, że przypisanie odpowiedniego kodu CN nie jest proste. Najczęściej z tym problemem mamy do czynienia w przypadku towarów o złożonych składach, będących mieszaninami lub składającymi się z wielu elementów. By dobrze zaklasyfikować towar należy mieć wiedzę o danym towarze, czyli np. znać dokładne przeznaczenie, skład, cechy, ale też należy znać reguły CN jakie należy zastosować podczas klasyfikacji.
W celu poprawnego przypisania kodu CN należy również kierować się regułami mówiącymi jakie są zasady podczas szukania i dopasowywania kodu do danego produktu.
Reguła I
Pierwsza reguła ustalania Nomenklatury Scalonej mówi, że tytuły sekcji, działów i poddziałów są jedynie orientacyjne. Kod CN trzeba definiować według pozycji i uwag do sekcji lub działów oraz przy zastosowaniu kolejnych reguł.
Reguła II
Reguła II podzielona jest odpowiednio na podpunkty:
- Informacje dotyczące produktu, które znajdują się w treści pozycji dotyczą wyrobu niekompletnego lub niegotowego, ale tylko pod warunkiem, że produkt ten posiada zasadniczy charakter wyrobu kompletnego lub gotowego. Notyfikacja ta dotyczy również niezmontowanych i/lub rozmontowanych towarów kompletnych i gotowych
- Informacje zawarte w pozycji dotyczące materiału lub substancji odnoszą się do tego materiału lub substancji zarówno w stanie czystym, mieszanym jak i w połączeniu z innymi materiałami lub substancjami. Natomiast jeśli towar składa się z mieszaniny lub z różnych materiałów i/lub substancji należy odnieść się do zasad określonych w regule III
Reguła III
Reguła III odnosi się do sytuacji, w której mamy do czynienia z towarem, który na pierwszy rzut oka możemy sklasyfikować do więcej niż jednej pozycji. Należy wówczas zastosować jedną z poniższych reguł:
- Zawsze w pierwszej kolejności należy stosować pozycję, która w dokładniejszy sposób określa dany towar. Jeśli więcej niż jedna pozycja dotyczy jedynie części materiałów i substancji z których dany towar jest wykonany należy traktować te pozycje jednakowo właściwe dla danego towaru
- Wyroby pakowane w zestawy detaliczne, mieszaniny, wyroby złożone składające się z różnych materiałów lub wykonane z różnych składników, a takie których klasyfikacji nie można wykonać za pomocą reguły IIIA, klasyfikujemy na podstawie materiału, składnika, elementu, który nadaje im zasadniczy charakter
- W sytuacji, jeśli do czynienia mamy z towarem, którego klasyfikacji nie można dokonać na podstawie reguły IIIA ani na podstawie reguły IIIB klasyfikacji dokonujemy do pozycji pojawiającej się w kolejności numerycznej jako ostatnia z tych, które zasługują na uwzględnienie.
Reguła IV
Reguła IV mówi o zastosowaniu klasyfikacji do odpowiednich pozycji najbardziej zbliżonej dla towarów, których nie można zaklasyfikować przy zastosowaniu żadnej z powyższych reguł. By lepiej zrozumieć tę regułę posłużymy się przykładem ludowych instrumentów smyczkowych, które same w sobie nie mają swojej osobnej kategorii, więc ich klasyfikacji należy dokonać do pozycji najbardziej zbliżonej.
Reguła V
Reguła V określa konkretne towary, których klasyfikacji należy dokonać nie tylko z wg reguł od I do IV, ale również należy zastosować regułę V
- Futerały do aparatów fotograficznych, instrumentów muzycznych, broni, przyborów kreślarskich, naszyjników oraz podobne opakowania, przeznaczone od przechowywania wyrobów lub kompletów, nadające się do długotrwałego użytkowania i występujące z tymi towarami, do których są przeznaczone, należy klasyfikować razem z towarem pod warunkiem, że są sprzedawane razem z nim. Jednak reguła ta nie ma zastosowania w sytuacji, gdy opakowania sprzedawane są oddzielnie bez wyrobu nadającemu zasadniczy charakter
- Z zastrzeżeniem zachowania regulacji reguły 5A, opakowania i pojemniki opakowaniowe klasyfikuje się razem z danym towarem pod warunkiem, że zazwyczaj stosowane są do tego rodzaju towarów. Jeśli jednak opakowanie nadaje się do ponownego użytku wówczas reguła ta nie ma zastosowania, a klasyfikację należy wykonać osobno dla towaru a osobno dla opakowania.
Reguła VI
Reguła VI mówi o tym, że klasyfikacji towarów do podpozycji (w ramach tej samej pozycji) można dokonać tylko dla podpozycji na tym samym poziomie. Jeśli podpozycje są na różnych poziomach nie należy ich ze sobą porównywać. (Podpozycje zaznaczone są poziomymi kreskami).