W transporcie międzynarodowym istnieje wiele różnych klasyfikacji kosztów. Są one określone w ramach międzynarodowych warunków sprzedaży Incoterms 2020.
Jedną z takich formuł jest CIF, którą używa się w transporcie morskim.
Wiąże się z nią kilka problematycznych kwestii i ryzyk. Dlatego warto dobrze poznać tę formułę współpracy, aby uniknąć nieprzewidzianych kosztów transportu.
W tym artykule wyjaśniamy, co oznacza CIF w transporcie i jakie pułapki są z nim związane.
Co to jest CIF w transporcie?
Skrót CIF odnosi się do słów Cost, Insurance, Freight. Jest to jedna z formuł międzynarodowej współpracy handlowej, która określa, że koszt, ubezpieczenie i fracht leży po stronie sprzedającego.
Oznacza to, że sprzedający (eksporter) organizuje i opłaca koszty transportu morskiego, wraz z podstawowym ubezpieczeniem.
W formule CIF istotne jest to, że gdy towar znajdzie się na pokładzie statku w porcie załadunku, uważa się go za dostarczony kupującemu (importerowi).
Tutaj kończy się odpowiedzialność sprzedającego, a dalszymi kosztami obarczony jest kupujący.
Dlaczego CIF jest nazywane ‘pułapką’?
Zastosowanie CIF wiąże się pewnymi ryzykami dla kupującego. Mogą one dotyczyć zakresu ubezpieczenia, ukrytych opłat, terminów dostaw czy oszustw w portach.
Dlaczego się tak dzieje?
Błędy związane z CIF wynikają z tego, że kupujący nie ma kontroli nad warunkami transportu. W ramach tej metody dostawca nie ma obowiązku działania na korzyść kupującego. Często wybiera tańsze rozwiązania, dbając o swój interes.
Dlatego przed przystąpieniem do realizacji kontraktu warto określić dodatkowe warunki współpracy. Może się to odbyć wyłącznie w toku wzajemnych negocjacji.
Rodzaje Pułapek CIF
Według Incoterms, CIF określa warunki dostawy i koszty związane z frachtem, załadunkiem, odprawą celną czy ubezpieczeniem. Importer nie ma kontroli nad tymi obszarami, dlatego może dojść do wielu nieporozumień.
Poniżej opisałem najczęstsze błędy związane z CIF.
Ubezpieczenie
Warunki CIF określają, że sprzedawca ma obowiązek wykupu ubezpieczenia na rzecz kupującego. Warto jednak pamiętać, że nie jest to ubezpieczenie typu „all risks”. Jest ono określone na podstawie Instytutowych Klauzul Ładunkowych z grupy C.
Warto zaznaczyć, że taka polisa zawiera najwęższy zakres zdarzeń losowych. Są to między innymi np. pożary, eksplozje czy katastrofy morskie.
Co więcej, takie ubezpieczenie jest zawarte przez sprzedawcę, co oznacza, że to on jest podmiotem upoważnionym do wypłaty ewentualnego odszkodowania. W przypadku uszkodzenia lub utraty towaru, może to znacznie wydłużyć czas na uzyskania środków pokrycie szkody.
Importer może wykupić dodatkowe ubezpieczenie, ale musi poinformować dostawcę o tym fakcie.
Fracht i opłaty dodatkowe
W ramach kontraktu Incoterms CIF fracht organizuje i opłaca sprzedający. To znaczy, że narzuca on warunki przewozu. Jedynym dodatkowym kosztem, jaki ponosi jest odprawa eksportowa.
Oznacza to, że kupujący nigdy nie wie, ile finalnie zapłaci za dostawę.
Dodatkowe opłaty mogą się pojawić też w porcie docelowym. Są to np. koszty przeładunku, rewizji celnej, przestoju kontenera, opłaty portowe czy tzw. demurrage. Ten ostatni odnosi się do opóźnienia w zwrocie pustego kontenera do portu.
Zmiana rodzaju transportu
Czasami się zdarza, że kontrahenci używają warunku Incoterm CIF do realizacji transportu drogą lotniczą lub kolejową. Niestety w tym przypadku urzędy celne nie akceptują takich form dostawy.
Problem pojawia się na granicy celnej. Wówczas, aby dostarczyć towar, zachodzi konieczność zmiany rodzaju transportu na statek.
Taki błąd wiąże się z dużymi opóźnieniami i dodatkowymi kosztami.
Oszustwo przy załadunku
Bywa i tak, że kupujący otrzymuje zupełnie coś innego, niż zamawiał.
Dzieje się tak, ponieważ podczas załadunku w porcie kontenery są sprawdzane pod względem wagi, a nie zawartości. Dlatego przy znakowaniu kontenerów może nastąpić pomyłka.
Można tego uniknąć, zlecając inspekcję przedwysyłkową. Jest to dodatkowa opcja zabezpieczająca importerów.
Taka inspekcja jest wykonywana podczas załadunku kontenera na magazynie, aby upewnić się, że zostanie wysłany właściwy towar. Może ona obejmować również kontrolę ilości i stanu towaru.
Brak wyboru spedytora
Niektórzy spedytorzy uczestniczą w całym procesie transportu, realizują szybkie dostawy, wspierają klienta przy sytuacjach podwyższonego ryzyka i informują o wszystkich ukrytych kosztach przewozu. Taka współpraca daje większy komfort i bezpieczeństwo.
Jednak transport CIF oznacza, że to eksporter wybiera firmę spedycyjną. Z reguły jest to najtańsza opcja, która nie gwarantuje takich udogodnień.
Pułapka na Bill of Lading
Jeszcze jednym błędem, z jakim można się spotkać przy imporcie na warunkach CIF Incoterms, jest niedopilnowanie posiadania konosamentu (bill of lading).
Jest to dokument określający, kto jest faktycznym odbiorcą towaru.
Ważne, żeby konosament był wystawiony na okaziciela. Wówczas z portu docelowego kontener będzie mógł odebrać dowolna upoważniona osoba lub firma transportowa.
Co więcej, takie konosamenty często są wystawiane w 3 egzemplarzach. Jeden z nich płynie statkiem razem z towarem i trafia do armatora. Wówczas, aby odebrać ładunek wymagane jest posiadanie dwóch pozostałych egzemplarzy.
Jak prawidłowo stosować CIF w biznesie transportowym?
Pułapki, które czekają na kupującego przy zastosowaniu formuły CIF, sprawiają, że nie jest to najbezpieczniejsza forma transportu. Warto znać te ryzyka, ponieważ nie zawsze one występują.
Takie zasady współpracy mają też swoje plusy. Reguła CIF pozwala obniżyć koszty importu towarów i wydelegować zadania, którymi nie każdy kupujący chce się zajmować.
Jak zatem uniknąć wymienionych wcześniej pułapek?
Najważniejsza jest dobra komunikacja ze sprzedającym. Importer może poprosić o udzielenie informacji, z usług jakich firm ubezpieczeniowych lub spedytorskich korzysta. Taka wstępna weryfikacja pozwoli oszacować ryzyko transakcji.
Po uzyskaniu wyceny na transport morski towaru, można również pomyśleć o negocjacjach. Jeśli mamy do czynienia z wiarygodnym sprzedawcą, często można w ten sposób zapewnić sobie np. większe pokrycie ubezpieczenia lub szybszą dostawę. Łączna kwota do opłacenia będzie wtedy wyższa, ale lepiej dopasowana do Twoich potrzeb i pozwoli uniknąć organizacji frachtu we własnym zakresie.
Jak uniknąć problemów z CIF?
Podstawą jest dobra komunikacja i negocjacje ze sprzedawcą. Te dwie rzeczy pozwalają zwiększyć komfort i bezpieczeństwo współpracy.
Jednak mimo wszystko mogą się zdarzyć sytuacje i błędy związane z CIF. Poniżej podpowiadamy, jak ich uniknąć.
- Porównaj wycenę dostawy CIF z wyceną dostawy FOB.
- Wybieraj CIF tylko w przypadku zaufanych partnerów.
- Na wysoko rozwiniętych rynkach wiarygodność dostawców jest wyższa, dlatego dostawy na CIF są tam bezpieczniejsze.
- Zadbaj o to, aby mieć komplet konosamentów do okazania w porcie rozładunku.
- Skorzystaj z usług zaufanej agencji celnej, która poinformuje Cię o możliwych kosztach ukrytych, wymaganych dokumentach i procedurach.
- Zleć przeprowadzenie inspekcji stanu towaru jeszcze na magazynie sprzedawcy.
- Przed podpisaniem kontraktu sprawdź wiarygodność wybranego przez sprzedawcę spedytora lub przewoźnika.
- Zweryfikuj zakres ubezpieczenia frachtu i kwotę pokrycia.
- Jeśli chcesz zwiększyć bezpieczeństwo transakcji, możesz skorzystać z akredytywy bankowej.
Podsumowanie: CIF w praktyce
- Skorzystanie z tej formy dostawy wiąże się często z dodatkowymi opłatami.
- Warto dowiedzieć się dokładnie, co oznacza skrót CIF. Znajomość tego terminu i innych formuł Incoterms 2020 pozwoli lepiej zarządzać ryzykiem i kosztami.
- Z dostawami CIF wiąże się kilka pułapek, na które trzeba uważać. W niektórych przypadkach należy wybrać inną formę dostawy lub poszukać sprzedawcy, z którym będzie można negocjować kontrakt.
Najczęściej zadawane pytania odnośnie pułapki CIF
Jeśli chcesz rozpocząć import towarów, warto zapoznać się z wszystkimi możliwościami i oszacować ryzyko. Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania o CIF.
W formule CIF sprzedawca jest odpowiedzialny za fracht i ubezpieczenie. Jednak w porcie przeznaczenia mogą pojawić się opłaty dodatkowe. Leżą one już po stronie importera. Na koszty ukryte może się składać przeładunek, rewizja celna, odprawa importowa, przestój kontenera lub jego nieterminowy zwrot oraz inne opłaty portowe.
Importerzy często wybierają dostawy na warunkach CIF ze względów ekonomicznych. To rozwiązanie należy jednak wykorzystywać jedynie przy współpracy zaufanych partnerów biznesowych oraz na wysoko rozwiniętych rynkach. Wówczas wykorzystując Incoterms CIF mimo, że czasami trzeba doliczyć opłaty ukryte – zwykle jest opcją najbardziej opłacalną. Dodatkowym atutem jest to, że organizacją dostawy zajmuje się sprzedawca, co pozwala uniknąć dodatkowych obowiązków. Pamiętajmy jednak, że chińscy dostawcy wykorzystując Incoterms CIF nie wspominają o opłatach ukrytych, które są nieuniknione do opłacenia przez impotera, a kontrola ładunku przez kupującego jest praktycznie niemożliwa.
Według standardów Incoterms 2020, warunki FOB i CIF różnią się momentem przekazania odpowiedzialności za ładunek. W formułach tych sprzedawca jest zobowiązany do dostarczenia towaru na statek. Przy CIF musi on we własnym zakresie zorganizować fracht i ubezpieczenie. Natomiast w formule FOB, jego odpowiedzialność kończy się, gdy towar znajdzie się na pokładzie. W tym przypadku to kupujący wybiera transport oraz ubezpieczenie i płaci za nie.